Tuesday 24 February 2009

Βαλκανικός Δρυοκολάπτης Κέντρου Ιωαννίνων

Ο φίλος Ρήγας Τσακίρης είναι Δασολόγος MSc., Υπ. Διδάκτορας Τομέα Οικολογίας ΑΠΘ, μέλος της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, καθώς και των Oικολόγων Πράσινων - Τοπική Κίνηση Ιωαννίνων.

Είχε την καλοσύνη να μου στείλει το παρακάτω κείμενο με τις φωτογραφίες, ενημερώνοντάς με, σχετικά με τον δρυοκολάπτη που συνάντησα στα Ιωάννινα τον Μάιο του 2008. Δεν θα μπορούσα να έχω πιο έγκυρη πληροφόρηση :-) , ευχαριστώ Ρήγα !!

-------------------------------------------------------------------------------------------------
Ο δρυοκολάπτης ήταν το πιθανότερο Βαλκανικός δρυοκολάπτης παλιότερα Βαλκανοτσικλιτάρα (Dendr. syriacus), ένα πολύ ενδιαφέρον είδος πουλιού της χώρας μας και ένα από τα λίγα βαλκανικά είδη πουλιών (είδος με ανατολική εξάπλωση που δεν συναντάται στην Βόρεια και Δυτική Ευρώπη) και που πολλοί ξένοι ορνιθολόγοι το αναζητούν με μανία......ειδικά όσοι ασχολούνται με δάση και είναι από βόρειες χώρες! Πόσο μεγάλη έκπληξη θα τους έκανε να το δουν εντός της πόλης των Ιωαννίνων !!!

Το είδος αυτό (αντίθετα με τους άλλους συγγενείς του) πιστεύεται ότι εξελίχθηκε σε μεσογειακά "ανοιχτού τύπου δάση" που δεν υπάρχουν τώρα στην αρχική τους μορφή αλλά διασώζονται ως "ανθρωπογενή" ανοιχτά "βοσκοδάση", αλλά και σε υδροχαρή παραποτάμια δάση, τεχνητές φυτείες με λεύκες και κυρίως οπωρώνες, κήπους και αγροτικές περιοχές με διάσπαρτα δέντρα, έτσι πολύ συχνά κοντά ή και μέσα σε χωριά. Ένα ακόμη ιδιαίτερο και εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του είναι ότι αντίθετα με τους συγγενείς του, του αρέσουνε πολύ τα φρούτα! Τέλος οι παρατηρήσεις στην δυτική Ελλάδα και Ήπειρο είναι ακόμη αδημοσίευτες....δηλαδή στο ένα και μοναδικό βιβλίο που έχει εκδοθεί για την εξάπλωση των ειδών πουλιών της Ελλάδας το είδος δεν περιλαμβάνεται στην περιοχή μας, κάτι που σύντομα θα αλλάξει. Είναι είδος που εξαπλώνεται και αποικίζει την Ευρώπη όπως οι Δεκοχτούρες αλλά με μικρότερο ρυθμό (δεν μειώνονται όλα τα είδη βλέπεις...).

Τον Βαλκανικό δρυοκολάπτη τον έχω παρατηρήσει σε διάφορα μέρη στα Ιωάννινα και γύρω από την λίμνη όπου έχει φωτογραφηθεί από ένα φίλο, πιστεύω ότι αυτό συμβαίνει διότι τα "παλαιά Γιάννενα" μου περιγράφονται ως μία "κηπούπολη", τι καλύτερο λοιπόν για το είδος αυτό δεδομένου μάλιστα ότι προτιμά τις αμυγδαλιές (όπου σφηνώνει στον κορμό τα αμύγδαλα για να τα σπάσει), δέντρο που υπήρχε τότε σε αφθονία (και ακόμη σώζονται μερικοί αμυγδαλεώνες).

Είμαι πολύ σκεπτικός εάν το είδος έχει βρει εναλλακτικό μέρος για να φωλιάσει, αυτό θέλει επιβεβαίωση φέτος νωρίς την άνοιξη που θα φωνάζει κιόλας χαρακτηριστικά, ενώ ακόμα πιο αμφίβολο θα είναι εάν ξανακαταφέρει να αποικήσει την περιοχή εάν εξαφανίσθηκε. Το είδος είναι πολύ σημαντικό για τα αστικά πάρκα, διότι όπως όλοι οι δρυοκολάπτες σκάβει τρύπες για να φωλιάσει, τις οποίες καταλαμβάνουν τα επόμενα έτη άλλα είδη πουλιών που χρειάζονται τρύπες για ωοτοκία (όπως ο καλόγερος και η γαλαζοπαπαδίτσα που φωλιάζουν στα πάρκα της πόλης μας). Στα πάρκα του εξωτερικού συχνά κρεμούν τεχνητές φωλιές για να προσελκύσουν αυτά τα είδη, ενώ άλλα χτίζουν μόνα τους φωλιές όπως οι φλώροι, οι σπίνοι οι κοκκινολαίμηδες, τα κοτσύφια και οι καρδερίνες, όλα αυτά τα μικρόπουλα τα συναντάς να φωλιάζουν ακόμη στο κέντρο των Ιωαννίνων (για τους Κίληλες - τα Κιρκινέζια θα σου γράψω άλλη φορά)!

Εάν λοιπόν δεν ξαναεντοπίσεις το δρυοκολάπτη σου φέτος π.χ ακόμη και σε κοντινές περιοχές όπως τα Λιθαρίτσια όπου τον έχω ακούσει και εγώ παλαιότερα, νομίζω ότι η επάνοδος του μπορεί να γίνει πλέον μόνο με την ενοποίηση των πάρκων της πόλης...κάτι που θα κάνει καλό όχι μόνο στα ιδιαίτερα πουλιά της πόλης μας αλλά και στους πολίτες της και ιδιαίτερα στα παιδιά που "τρελαίνονται" να εξερευνούν και να ανακαλύπτουν τις όμορφες πτυχές της ζωής, που εμείς συχνά τα προσπερνάμε αδιάφορα.


Ξεχωρίζει από τα άλλα είδη ασπρόμαυρων δρυοκολαπτών από το άσπρο μάγουλο που δεν κόβεται από μαύρη γραμμή (έτσι διαχωρίζεται από στον Πευκοδρυοκολάπτη, αριστερά στην προηγούμενη ανάρτηση) και έχει μεγάλα λευκά μπαλώματα στις φτερούγες και όχι λευκή πλάτη και μικρές κατά μήκος οριζόντιες λευκές κηλίδες ή μπάρες όπως ο Λευκωνώτης (δεξιά στην προηγούμενη ανάρτηση).

-------------------------------------------------------------------------------------------------

ΥΓ. 1 Μία πρώτη ενημέρωση για τους απειλούμενους Κιληλαίους – Κιρκινέζια εδώ

ΥΓ. 2 Την Δεκοχτούρα εγώ την γνωρίζω ως Δεκαοχτούρα. Μπορώ να μιμηθώ τον ήχο της, φυσώντας μέσα στις δύο κατάλληλα ενωμένες μου παλάμες. Χρησίμευε και ως συνθηματικό όταν ήμουν πιτσιρίκος, καλώντας τα παιδιά της γειτονιάς για παιχνίδι.

ΥΓ. 3 Ανυπομονώ να προμηθευτώ τον οδηγό αναγνώρισης Τα Πουλιά της Ελλάδας, της Κύπρου και της Ευρώπης

No comments: